Een overzicht van software alternatieven waar ik ervaring mee heb. Voor- en nadelen worden kort genoemd. Soms noem ik ook andere opties. Het overzicht is zeker niet compleet, ook niet wat betreft de te vervangen software. Veel meer opties zijn in andere artikelen beschreven (link volgt). Behalve privacy- en veiligheidsaspecten, plus andere overwegingen om over te stappen, speelt natuurlijk ook gebruiksgemak een rol, en dat is in hoge mate een persoonlijke keuze.
Een belangrijke reden voor mij om over te stappen is de wens om helemaal onafhankelijk van Google te worden. Dat betekent ook afzien van Google software en niet alleen van Google cloud-diensten, omdat niet helemaal duidelijk is of je via een achterdeur toch aan Google gekoppeld bent (dat geldt m.n. op een Android telefoon). Verder wil ik niet afhankelijk zijn van Amerikaanse bedrijven of opslag op Amerikaanse servers.
Hieronder maak ik weinig onderscheid tussen PC/laptop (Windows) en Mobiel (Android). Tablets vallen daar tussenin. Veel software is beschikbaar voor mobiel én laptop. Met software alternatieven op Apple apparatuur (iPhone, iPad) heb ik geen ervaring.
Voor social media en chats, zie aparte pagina (link volgt).
In het overzicht hieronder wordt met ‘oud’ de meer bekende BigTech c.q. niet-Europese oplossing bedoeld. Bij ‘nieuw’ worden een of meer betere alternatieven genoemd.
Browser
| oud: Chrome, Edge, Firefox | Chrome en Edge zijn producten van Google resp. Microsoft. Ze zijn gratis, maar het is lastig om de commerciële doelen van de bedrijven te ontlopen (sterk verweven met Google resp. Microsoft diensten, bevat reclame, je wordt gevolgd). Firefox is van Mozilla (min of meer niet-commercieel), die echter veel geld krijgt van Google omdat Google de standaard zoekmachine is in Firefox. |
| nieuw: Vivaldi * | Noors, voldoet aan Europese privacy standaard. Voor Windows, Android, iOS. Synchronisatie tussen mobiel en laptop versleuteld, zonder Big Tech cloud. Geen advertenties. Geen tracking (volgen van gebruikers). Zoekmachine kan makkelijk, en zelfs per zoekopdracht, ingesteld worden. |
| andere opties | Andere Europese browsers met goede privacy zijn Fennec (Frans; Android) en LibreWolf (Duitsland; Windows en Mac). “LibreWolf is Firefox zonder rotzooi”. Fennec is ook op Firefox gebaseerd. Duckduckgo (bekend van de zoekmachine) is ook een mogelijkheid, maar heeft veel minder gebruikersinstellingen dan Vivaldi, en is nog niet volledig beschikbaar op Windows. Niet doen: Opera (chinese eigenaar) |
* Ik gebruik Vivaldi. Bevalt heel goed. Zeer aanpasbaar (tabbladen, tabgroepen, zijbalk voor mutitasking, notitieblok, sync tussen PC en mobiel). In de PC versie zijn ook mail en agenda beschikbaar (gebruik ik niet). Er is ook een Vivaldi community met een eigen Mastodon server.
Een bezwaar zou kunnen zijn dat Vivaldi standaard geen maximale bescherming heeft tegen fingerprinting, een techniek waarbij je tóch gevolgd wordt op basis van karakteristieken van je PC. LibreWolf zou dat beter doen. Handmatig kun je Vivaldi wel verbeterde bescherming geven tegen fingerprinting. Je kunt ook Tor browser gebruiken, met nog sterkere beveiliging, maar minder gebruiksgemak.
Zoeken op internet
| oud: Google, Bing | Grote geld-machines voor Google en Microsoft, door gepersonaliseerde advertenties. Staan standaard als zoekmachine ingesteld op veel PC’s en telefoons. Maar de EU verplicht dat de gebruiker een andere zoekmachine moet kunnen instellen. |
| nieuw: Startpage, Duckduckgo | Startpage – Gebruikt Google’s zoekresultaten maar verwijdert alle trackers en persoonlijke identificatie. Gevestigd in Nederland en valt onder Europese privacy-wetgeving. Verdient geld met advertenties, maar deze zijn niet gepersonaliseerd. Duckduckgo – Gebruikt Bing en veel andere bronnen. Gevestigd in de VS. Slaat geen persoonlijke informatie op, gebruikt geen tracking cookies. Verdient geld met advertenties, maar deze zijn niet gepersonaliseerd. |
| andere opties | Qwant, Swisscows, Brave Search, Searx, en anderen. Qwant is mede met Europees geld opgezet, maar volgens artikelen op internet is het verdienmodel niet echt duidelijk. Er is een nauwe samenwerking met Microsoft bij advertenties. Wordt de privacy belofte helemaal waargemaakt? |
| toekomst | AI gebaseerd zoeken gaat mogelijk het ‘ouderwetse’ googelen vervangen. Een naam die vaak valt is Perplexity. Volledig privacy-bewuste opties zijn er nog niet. Ik zoek regelmatig technische zaken op via een AI chatbot, en dat werkt uitstekend (en ja, dat is niet speciaal milieu- of privacy-vriendelijk). |
Mail provider
| oud: Gmail, Outlook, iCloud, KPN (en andere internet-providers) | ……… |
| nieuw: Proton *, Tutanota | Europees. End-to-end encryptie. Plus ……. |
| alternatieven: Startmail, Mailfence, Posteo | Europees. Geen end-to-end encryptie. Wel ……… |
* Ik gebruik Proton, geen ervaring met Tutanota. Proton is geïntegreerd met contacten, agenda, opslag, wachtwoordkluis en VPN. Sommige functies zijn beperkt in de gratis versie.
Mail programma (email cliënt)
| oud: Outlook, Apple mail, Gmail, webmail | Minder veilig, tenzij heel zorgvuldig ingesteld……… |
| nieuw: Proton app, Tutanota app | Maximale integratie met beveiliging aan server kant. |
| alternatieven: Thunderbird, K-9 e.a. | …… |
Contactenlijst
| oud: Google Contacts etc. | ……… |
| nieuw: Proton Contacts *, Tutanota Contacts | ……… |
| alternatieven: Simple Contacts of Fossify Contacts plus backup via een CardDav server (bv. Posteo) | Klinkt ingewikkeld, valt mee. |
* Ik gebruik Pr0ton Contacts, geïntegreerd met Proton Mail, zowel op mobiel als laptop. Het nadeel van Proton Contacts is dat de contacten niet zichtbaar zijn voor andere apps, bijvoorbeeld voor de telefoon (gebeld worden) en Signal. Je kunt wel bellen vanuit de Proton Contacts lijst, maar als je gebeld wordt is de bijbehorende naam uit het Proton Contacts adresboek niet zichtbaar. Dat is een gevolg van de beveiligde opslag. (Ik weet niet of Tutanota dat wel heeft opgelost). Dit illustreert de voor- en nadelen van een ecosysteem als Google: alles is aan elkaar gekoppeld, lekker handig, maar ook een privacy- of veiligheidsrisico. Ik heb dit opgelost door twee contactlijsten bij te houden, een in Proton en een op mijn telefoon met een backup. Iets meer werk, maar prima te doen.
Agenda
| oud: Google Calendar | ……… |
| nieuw: Proton Calendar | ……… |
To-do lijst
| oud: Google Tasks, Remember the Milk, e.a. | ……… |
| nieuw: Joplin, Proton Calendar e.a. | Joplin is Frans. Biedt (betaalde) cloud-opslag en synchronisatie via eigen server. Koppeling van taken aan een datum werkt in Joplin niet lekker. Daarvoor gebruik ik Proton Calendar. |
Cloud-opslag
| oud: Google Drive, Microsoft OneDrive, Dropbox | ……… |
| nieuw: Proton Drive * | End-to-end encryptie. Ook op mobiel. Proton is Zwitsers. Servers in Zwitserland en Duitsland. Samenwerken in documenten mogelijk. |
* Ik gebruik Proton Drive steeds meer, ook om documenten te delen tussen mobiel en laptop. Helaas kunnen word bestanden op mobiel nog niet rechtstreeks gelezen worden; deze moeten eerst gedownload worden. Proton Docs is een alternatief voor Google Docs, maar nog minder ver ontwikkeld.
Foto-backup
| oud: Google Photos, iCloud | ……… |
| nieuw: Proton Drive | Automatische backup vanaf mobiel mogelijk. Nu ook indeling in albums. |
Wachtwoordkluis
| oud: LastPass, Google (ingebouwd in Chrome en Android), Microsoft Authenticator e.a. | Alle drie Amerikaanse bedrijven. Lastpass heeft end-to-end encryptie maar heeft ook enkele veiligheidslekken gekend. |
| nieuw: Proton Pass * | Zwitsers. Uitgebreide beveiliging. Open source. |
| alternatief: 1Password, Bitwarden | 1Password staat goed bekend, en is Canadees. Niet volledig open source. Bitwarden is Amerikaans, maar data kunnen op EU server geïnstalleerd worden. Is open source. |
* Ik gebruik Proton Pass. Bevalt uitstekend. Gebruiksgemak, en toch veilig (zolang je ingelogd blijft een pincode om kluis te openen). Integratie met Proton Mail (email aliassen voor aanmelding op websites).
Notities
| oud: Evernote, Google Keep | ……… |
| nieuw: Joplin | Frans. Biedt (betaalde) cloud-opslag en synchronisatie via eigen server in Frankrijk. End-to-end encryptie mogelijk. |
Authenticator
| oud: Google Authenticator, Microsoft Authenticator | (Klein) veiligheidsrisico door koppeling aan account. |
| nieuw: Aegis * | Open source, uit Nederland. Android. |
| alternatief: Ente | Open source. Android en iOS. Ontstaan in India. Nu officieel in VS. Bieden ook data opslag en foto backup aan (betaald). |
* Ik gebruik Aegis naar tevredenheid. Backup moet je handmatig regelen.
Kaarten
| oud: Google Maps | ……… |
| nieuw: ?? | ……… |
AI
| oud: ChatGPT (OpenAI), Claude (Anthropic) | Amerikaans |
| nieuw: LeChat (Mistral) | Frans |
LeChat antwoordt minder uitgebreid dan de andere twee, en het Nederlands is iets minder goed. In de privacy kant heb ik me nog niet erg verdiept. Je kunt ervoor kiezen dat je gegevens niet gebruikt worden om de modellen te trainen, maar wat er verder met de data en meta-data gebeurt is de vraag (al zijn er natuurlijk keurige privacy reglementen).
Terug naar Weg van BigTech